Insulinooporność zmorą wielu ludzi. Poznaj przyczyny, objawy i możliwości leczenia

Insulinooporność to nic innego, jak obniżenie wrażliwości organizmu na działanie insuliny – hormonu odgrywającego zasadniczą rolę w regulacji poziomu cukru we krwi. Taka kolej rzeczy może doprowadzić do rozwoju wielu poważnych chorób, m.in. cukrzycy typu 2. Warto więc wiedzieć, jakie są przyczyny i objawy insulinooporności oraz czy jej wyleczenie jest możliwe?

Insulinooporność – co to takiego?

Zacznijmy od tego, czym tak naprawdę jest insulinooporność? Jak sama nazwa mówi, chodzi o oporność, wrażliwość mięśni, tkanki tłuszczowej, wątroby i innych tkanek na insulinę, pomimo jej prawidłowego lub często podwyższonego stężenia we krwi. Jeśli organizm źle reaguje na insulinę, ten zaczyna produkować jej jeszcze więcej – chce w ten sposób zapobiec hiperglikemii. Z czasem ten mechanizm niestety zawodzi, a przez nadmiar insuliny pojawia się hipoglikemia reaktywna (spadek stężenia glukozy na kilka godzin po posiłku). Wrażliwość na insulinę tym samym jeszcze bardziej maleje. To z kolei może prowadzić do rozwoju wielu chorób.

Przyczyny insulinooporności

• warunkowania genetyczne, na które nie mamy większego wpływu – organizm samoistnie produkuje hormon o nieprawidłowej budowie, tzw. zespół zmutowanej insuliny
• nadmierna tkanka tłuszczowa – insulinooporność nie jest przyczyną otyłości, jest jej skutkiem. Tkanka tłuszczowa produkuje substancje hormonalne przeciwstawne do insuliny lub hamująca efekty jej działania. Dodatkowo tkanka tłuszczowa odpowiada za bezpośrednie wydzielanie do krwi tzw. wolnych kwasów tłuszczowych, które organizm zaczyna wykorzystywać (zamiast glukozy) jako źródło energii. Poziom glukozy we krwi tym samym wzrasta, a organizm próbując utrzymać prawidłowy poziom cukru we krwi zaczyna zwiększać wydzielanie insuliny
• alkohol
• palenie tytoniu
• ciąża
• wysokokaloryczna dieta
• niska aktywność fizyczna
• płeć – insulinooporność częściej występuje u mężczyzn
• wiek – ryzyko zachorowania wzrasta wraz z wiekiem

Objawy insulinooporności

Nie ma jednego objawu insulinooporności. Co więcej, zdarza się nawet, że przebiega w sposób bezobjawowy. Kiedy natomiast się ujawnia, najczęściej jest to nadciśnienie tętnicze, zwiększone stężenie kwasu moczowego we krwi, zaburzenie gospodarki węglowodanowej, podwyższony poziom cholesterolu we krwi czy zwiększone stężenie trójglicerydów.

Rozpoznanie insulinooporności

Zważywszy na powyższe objawy, insulinooporność zdiagnozujemy testem tolerancji glukozy – krzywą cukrową i insulinową. Jak wygląda taki test? Na początku oddajemy krew, po czym oznacza się stężenie glukozy oraz insuliny na czczo. Następnie sprawdza się poziom glukozy i insuliny po jednej i po dwóch godzinach od spożycia glukozy. Wykres krzywych ma nam dać odpowiedź na pytanie, czy mamy problemy z wyrzutami insuliny czy też nie. Wskaźnik insulinooporności (HOMA-IR) można wyliczyć również na postawie specjalnego wzoru. Insulinooporność można również zdiagnozować poprzez jednoczesne podawanie w kroplówce insuliny i glukozy, która jest odpowiednio modyfikowana. Mało kto jednak decyduje się na tą metodę ze względu na koszt badania.

Następstwa insulinooporności

Do najczęstszych następstw insulooprności zaliczmy:

• cukrzyca typu 2
• choroby układu sercowo-naczyniowego
• zespół policystycznych jajników
• zespół metaboliczny
• niealkoholowe stłuszczenie wątroby
• bezdech senny

Leczenie insulinooporności

Leczenie insulinooporności zależy od jej przyczyny.

Jeśli insulinaooprność jest spowodowana nadmiarem hormonów, które działają przeciwstawnie do insuliny, należy podjąć leczenie, którego celem będzie ich obniżenie.

Podstawą leczenia insulinooporności u osób z nadwagą jest zmniejszenie masy ciała i wyrównanie BMI. Niezbędne w tym przypadku będzie dostosowanie odpowiedniej diety i aktywności fizycznej.

Jeśli przyczyną insulinooporności jest przyjmowanie leków, lekarz powinien zdecydować, czy i na jakie je zamienić.